Γνωρίζατε ότι οι κοινωνικές επιχειρήσεις στην Ευρώπη απασχολούν πάνω από 14 εκατομμύρια ανθρώπους και αντιπροσωπεύουν το 6,5% της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ;
Σε μια εποχή που η κοινωνική επιχειρηματικότητα αναδεικνύεται ως ισχυρό εργαλείο για την αντιμετώπιση κοινωνικών προκλήσεων, η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (ΚοινΣΕπ) προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για όσους θέλουν να συνδυάσουν το επιχειρείν με την κοινωνική προσφορά.
Ωστόσο, πολλοί υποψήφιοι αδυνατούν να κατανοήσουν την έννοια αλλά και τη λειτουργία αυτού του είδους της επιχείρησης, για αυτό στη συνέχεια θα αναλύσουμε διεξοδικά τις έννοιες, διαδικασίες για μια ΚοινΣΕΠ, θα αναφέρουμε τα πλεονεκτήματα και αλλα και τις παγίδες που υπάρχουν.
Σε αυτόν τον αναλυτικό οδηγό, θα σας καθοδηγήσουμε βήμα-βήμα στη διαδικασία ίδρυσης της δικής σας Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης με βάση του Ν.4019/2011 και τις αλλαγές του Ν.4430/2016, από την αρχική ιδέα μέχρι την πλήρη λειτουργία της.
Τι Είναι η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση
Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (ΚοινΣΕπ) αποτελεί μια καινοτόμο μορφή επιχείρησης που συνδυάζει την επιχειρηματική δραστηριότητα με το κοινωνικό όφελος. Πρόκειται για έναν αστικό συνεταιρισμό με κοινωνικό σκοπό που διαθέτει εκ του νόμου την εμπορική ιδιότητα.
Βασικά Χαρακτηριστικά ΚοινΣΕπ
Τα βασικά χαρακτηριστικά που διακρίνουν μια ΚοινΣΕπ είναι η δημοκρατική διοίκηση και η ισότιμη συμμετοχή των μελών. Κάθε μέλος έχει μία ψήφο ανεξάρτητα από τον αριθμό των συνεταιριστικών μερίδων που κατέχει. Η ελάχιστη συμμετοχή ορίζεται στα 100 ευρώ ανά μερίδα.
Κατηγορίες Κοιν.Σ.Επ
Οι ΚοινΣΕπ διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:
- Ένταξης: Στοχεύουν στην ένταξη ευάλωτων ομάδων στην οικονομική και κοινωνική ζωή, με ελάχιστη συμμετοχή 30% από αυτές τις ομάδες
- Κοινωνικής Φροντίδας: Παρέχουν υπηρεσίες κοινωνικού χαρακτήρα σε ομάδες όπως ηλικιωμένοι και παιδιά, ΑμεΑ
- Συλλογικού Σκοπού: Συλλογικής και κοινωνικης ωφέλειας που προωθούν την τοπική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή
- Συνεταιρισμοί Εργαζομένων
Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα
Τα κύρια πλεονεκτήματα περιλαμβάνουν την πρόσβαση σε ειδικά προγράμματα χρηματοδότησης και τη δυνατότητα σύναψης προγραμματικών συμβάσεων με το δημόσιο. Επιπλέον, τα μέλη απολαμβάνουν περιορισμένη ευθύνη και δεν αποκτούν εμπορική ιδιότητα.
Ωστόσο, υπάρχουν και προκλήσεις όπως η δυσκολία εύρεσης χρηματοδοτικών πόρων και οι ελλείψεις στις δομές επαγγελματικής κατάρτισης. Τα κέρδη διανέμονται με συγκεκριμένο τρόπο: 5% για αποθεματικό, έως 35% στους εργαζομένους και το υπόλοιπο για τη διεύρυνση των δραστηριοτήτων.
Προετοιμασία για την Ίδρυση ΚοινΣΕπ
Για να ξεκινήσουμε μια επιτυχημένη ΚΟΙΝΣΕΠ, χρειάζεται προσεκτική προετοιμασία και σχεδιασμός. Η εμπειρία μας δείχνει ότι η σωστή προετοιμασία είναι το κλειδί για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του εγχειρήματος.
Επιλογή Κοινωνικού Σκοπού
Πριν προχωρήσουμε στην ίδρυση, είναι απαραίτητο να κάνουμε μια τοπική έρευνα για να εντοπίσουμε τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας. Ο κοινωνικός σκοπός πρέπει να είναι συγκεκριμένος και να εξυπηρετεί το συλλογικό όφελος.
Σύνθεση Ιδρυτικής Ομάδας
Η σύνθεση της ιδρυτικής ομάδας είναι καθοριστική για την επιτυχία. Χρειαζόμαστε:
- Τουλάχιστον 7 μέλη για ΚοινΣΕπ Ένταξης
- Τουλάχιστον 5 μέλη για ΚοινΣΕπ Κοινωνικής Φροντίδας ή Συλλογικού Σκοπού
- Μέγιστη συμμετοχή νομικών προσώπων έως το 1/3 των μελών
Είναι σημαντικό τα μέλη να μοιράζονται κοινές αξίες και να έχουν σαφείς προσδοκίες για τη συμμετοχή τους.
Απαραίτητα Κεφάλαια και Πόροι
Οι πόροι μιας ΚοινΣΕπ μπορούν να προέρχονται από διάφορες πηγές:
- Κεφάλαιο της επιχείρησης
- Δωρεές τρίτων
- Έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα
- Επιχορηγήσεις από εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα
Κάθε μέλος πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον μία υποχρεωτική συνεταιριστική μερίδα, με το ύψος της να καθορίζεται στο καταστατικό. Επιπλέον, είναι σημαντικό να συντάξουμε ένα αναλυτικό επιχειρηματικό σχέδιο που θα περιλαμβάνει προβλέψεις για τα πρώτα τρία χρόνια λειτουργίας.
Νομικές Διαδικασίες Ίδρυσης
Η νομική διαδικασία ίδρυσης μιας ΚοινΣΕπ απαιτεί προσεκτική προσέγγιση και συγκεκριμένα βήματα. Ας δούμε αναλυτικά τι χρειάζεται να κάνουμε σε κάθε στάδιο.
Σύνταξη Καταστατικού
Το πρώτο και θεμελιώδες βήμα είναι η σύνταξη του καταστατικού. Το καταστατικό πρέπει να υπογραφεί από όλα τα ιδρυτικά μέλη σε κάθε σελίδα. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το πρότυπο καταστατικό που παρέχεται από το Υπουργείο Εργασίας.
Βασικά στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνει το καταστατικό:
- Επωνυμία και κατηγορία της κοινσεπ
- Σκοπός και δραστηριότητες
- Όροι εισόδου και εξόδου μελών
- Σχέσεις μελών με το συνεταιρισμό
Εγγραφή στο Μητρώο
Η διαδικασία εγγραφής στο Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας πραγματοποιείται σε δύο στάδια:
- Πρώτο Στάδιο:
- Υποβολή καταστατικού υπογεγραμμένου
- Κατάθεση αίτησης εγγραφής
- Υπεύθυνες δηλώσεις μελών
- Δεύτερο Στάδιο:
- Υποβολή πρόσθετων στοιχείων (διεύθυνση, ΑΦΜ, ΚΑΔ)
- Κατάθεση προγράμματος δραστηριοτήτων
- Πρακτικό συγκρότησης Διοικούσας Επιτροπής
Έναρξη στην Εφορία
Μετά την εγγραφή στο Μητρώο, έχουμε 30 ημέρες για να κάνουμε έναρξη στη ΔΟΥ. Τα απαραίτητα δικαιολογητικά περιλαμβάνουν:
- Βεβαίωση εγγραφής από το Μητρώο
- Θεωρημένο καταστατικό
- Μισθωτήριο έδρας
- Έντυπο έναρξης (Δ211)
Σημαντική Επισήμανση: Αν δεν προσκομίσουμε τα απαραίτητα δικαιολογητικά εντός των προθεσμιών, υπάρχει κίνδυνος απόρριψης του αιτήματος εγγραφής ή ακόμη και διαγραφής της ΚΟΙΝΣΕΠ από το Μητρώο.
Οργάνωση και Λειτουργία
Η καθημερινή λειτουργία μιας ΚοινΣΕπ απαιτεί προσεκτική οργάνωση και συστηματική διαχείριση. Ας δούμε πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε την αποτελεσματική λειτουργία της επιχείρησής μας.
Διοικητική Δομή
Η ΚΟΙΝΣΕΠ μας διοικείται με δημοκρατικό τρόπο, ακολουθώντας την αρχή "ένα μέλος, μία ψήφος". Η Διοικούσα Επιτροπή μας πρέπει να αποτελείται από τουλάχιστον τρία μέλη. Είναι σημαντικό να συγκαλούμε τακτική Γενική Συνέλευση τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, πριν την υποβολή της ετήσιας φορολογικής δήλωσης.
Οικονομική Διαχείριση
Στην οικονομική διαχείριση της ΚοινΣΕπ, έχουμε συγκεκριμένες υποχρεώσεις:
- Διάθεση κερδών:
- 5% για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού
- 35% στους εργαζομένους
- Το υπόλοιπο για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας
Πρέπει να υποβάλλουμε ετησίως:
- Ετήσιο πρόγραμμα δραστηριοτήτων
- Απολογισμό δράσεων
- Οικονομικές καταστάσεις
Εργασιακές Σχέσεις
Στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού μας, πρέπει να προσέξουμε ότι ο αριθμός των εργαζομένων μη-μελών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 40% του συνόλου των εργαζομένων. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μπορούμε να αυξήσουμε αυτό το ποσοστό στο 50% για την κάλυψη εποχικών αναγκών, μετά από ειδική έγκριση.
Τα μέλη της ΚοινΣΕπ μπορούν να εργάζονται στην επιχείρηση με σχέση εξαρτημένης εργασίας και να λαμβάνου μισθούς, ενώ έχουν όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την εργατική και ασφαλιστική νομοθεσία. Η ΚοινΣΕπ είναι υπεύθυνη για την απόδοση των ασφαλιστικών εισφορών.
Από το δεύτερο έτος λειτουργίας, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η ετήσια δαπάνη μισθοδοσίας είναι τουλάχιστον ίση με το 25% του κύκλου εργασιών της προηγούμενης χρήσης. Αυτή η υποχρέωση ισχύει όταν ο κύκλος εργασιών και τα έσοδα επιχορηγήσεων υπερβαίνουν το 300% του ετήσιου κόστους μισθοδοτικής δαπάνης ενός υπαλλήλου πλήρους απασχόλησης.
Παραδείγματα
Μερικές ιδέες για το είδους επιχειρήσεις μπορούν να ιδρυθούν είναι
- Ν-Ιδαία Συνεργασία n-idea.gr αρχαιολογική πληροφόρηση, μουσική μελέτη.
- Πράσινη μετακίνηση ενοικιαση ηλεκτρικών - συμβαντικών ποδηλάτων
- ΚοινΣΕπ Ορεινή oreini.gr παραδοσιακό καφενείο και ξενώνας
Συμπέρασμα
Η ίδρυση μιας Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για όσους επιθυμούν να συνδυάσουν την επιχειρηματική δραστηριότητα με την κοινωνική προσφορά. Μέσα από τη σωστή προετοιμασία, την προσεκτική επιλογή των μελών και την τήρηση των νομικών διαδικασιών, μπορούμε να δημιουργήσουμε μια βιώσιμη ΚοινΣΕπ.
Η επιτυχία της ΚοινΣΕπ μας εξαρτάται από την αποτελεσματική διαχείριση των καθημερινών λειτουργιών, τη σωστή οικονομική διαχείριση και την τήρηση των υποχρεώσεων προς τα μέλη και τους εργαζομένους. Η δημοκρατική διοίκηση και η διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων αποτελούν θεμελιώδεις αρχές που πρέπει να διέπουν κάθε ενέργειά μας.
Με προσήλωση στον κοινωνικό σκοπό και συνεχή προσπάθεια για βελτίωση των υπηρεσιών μας, μπορούμε να δημιουργήσουμε μια ΚοινΣΕπ που θα προσφέρει πραγματική αξία στην κοινωνία και θα αποτελέσει παράδειγμα κοινωνικής επιχειρηματικότητας.
