Ενδοκοινοτικές συναλλαγές και το σύστημα VIES

Από το 1993 όταν πραγματοποιήθηκε η κατάργηση των φορολογικών συνόρων μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άνοιξε ο δρόμος για την ελεύθερη διακίνηση αγαθών και υπηρεσιών δηλαδή για αυτό που ονομάζουμε ενδοκοινοτικές συναλλαγές.

Οι επιχειρήσεις που έχουν έδρα κράτος-μέλλος της ΕΕ και ασκούν διασυνοριακές συναλλαγές θα πρέπει αποκτήσουν ευρωπαϊκό αριθμό ΦΠΑ  κάνοντας εγγραφή στο σύστημα VIES που σημαίνει VAT Information Exchange System.

Ποιες πράξεις περιλαμβάνονται στις ενδοκοικοιντικές σε αυτές και η ενδοκοινοτική παράδοση προϊόντων και εμπορευμάτων και αντίστοιχα η απόκτηση τους, η παροχή υπηρεσιών και τέλος η μεταφορά ίδιων αγαθών.

Αυτό είναι φορολογική απαίτηση για κάθε ευρωπαϊκή επιχείρηση που έχει εμπορική δραστηριότητα με άλλη χώρα της ΕΕ, είναι ότι εμπίπτουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις, για να διευκολυνθεί η ηλεκτρονική ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων χωρών όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία.

Σε αυτό το κείμενο, θα εξετάσουμε αναλυτικά τις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων που διενεργούν ενδοκοινοτικές συναλλαγές, τη διαδικασία εγγραφής στο σύστημα VIES, καθώς και τις προθεσμίες υποβολής του εντύπου Φ5 δηλαδή των μηνιαίων δηλώσεων ανακεφαλαιωτικών πινάκων μέχρι την 26η ημέρα του επόμενου μήνα που υποβάλλονται από τον λογιστή.

Βασικές Αλλαγές στο VIES για το 2025

Το 2025 φέρνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο σύστημα VIES και στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές, με στόχο την απλοποίηση των διαδικασιών και την ενίσχυση της διαφάνειας.

Νέες απαιτήσεις τεκμηρίωσης ΦΠΑ

Από την 1η Ιανουαρίου 2025, εισάγεται ένα νέο καθεστώς για τις μικρές επιχειρήσεις στην ΕΕ. Οι επιχειρήσεις με συνολικό τζίρο ετήσιο κύκλο εργασιών έως 100.000 ευρώ στην ΕΕ μπορούν να επιλέξουν απαλλαγή ΦΠΑ. Επιπλέον, το εθνικό όριο απαλλαγής ορίζεται στα 85.000 ευρώ για εγχώριες και διασυνοριακές συναλλαγές.

Η υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ γίνεται αποκλειστικά μέσω myDATA, χωρίς δυνατότητα παρέμβασης στα καταχωρημένα στοιχεία. Παράλληλα, οι δηλώσεις προσυμπληρώνονται αυτόματα με βάση τα δεδομένα που διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα, η κάθε χώρα έχει το δικούς της συντελεστές ΦΠΑ όπου μπορεί να γίνει ο υπολογισμός ΦΠΑ

Ψηφιακή υποβολή Στοιχείων

Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού, οι επιχειρήσεις θα χρειάζονται μόνο μία εγγραφή στο κράτος μέλος εγκατάστασής τους. Θα λαμβάνουν έναν ενιαίο αναγνωριστικό vat number πρόθεμα "EL" για την Ελλάδα που θα χρησιμοποιείται σε όλα τα κράτη μέλη όπου επωφελούνται από την απαλλαγή ΦΠΑ.

Οι λεπτομέρής καταγαγραφής των συναλλαγών γίνονται στις δηλώσεις ΦΠΑ-VIES που αποτελούν μια ενιαία τριμηνιαία έκθεση για την ενημέρωση του κύκλου εργασιών σε όλα τα κράτη μέλη. Επιπρόσθετα, το νέο έντυπο ΦΠΑ τίθεται σε ισχύ για πράξεις που πραγματοποιούνται από 1.7.2024.

Προθεσμίες και Χρονοδιαγράμματα 2024

Οι Ανακεφαλαιωτικοί Πίνακες Ενδοκοινοτικών Συναλλαγών υποβάλλονται μέχρι την 26η του επόμενου μήνα της συναλλαγής. Για το 2024, τα στατιστικά κατώφλια για την υποχρεωτική υποβολή δήλωσης Intrastat διαμορφώνονται στις 150.000 ευρώ για τις ενδοκοινοτικές αφίξεις και στις 90.000 ευρώ για τις ενδοκοινοτικές αποστολές.

Σημαντικό είναι ότι οι μικρές επιχειρήσεις μπορούν να λειτουργούν με τους κανόνες του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ στο εσωτερικό της χώρας και ταυτόχρονα να χρησιμοποιούν το απαλλακτικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων άλλων κρατών μελών. Ωστόσο, το σύνολο των απαλλασσόμενων συναλλαγών δεν μπορεί να ξεπερνά τις 100.000 ευρώ ετησίως στο σύνολο της ΕΕ.

Διαδικασία Εγγραφής στο VIES

Η εγγραφή στο σύστημα VIES αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για τις επιχειρήσεις που επιθυμούν να διενεργούν ενδοκοινοτικές συναλλαγές εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Απαραίτητα έγγραφα Ενεργοποίηση ενδοκοινοτικών συναλλαγών

Για την ενεργοποίηση των ενδοκοινοτικών συναλλαγών, οι επιχειρήσεις χρειάζονται:

• Ενεργό Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) για ΦΠΑ

• Έντυπο Δ211 "Δήλωση έναρξης/μεταβολής εργασιών φυσικού προσώπου"

• Επίσημα έγγραφα που αποδεικνύουν την έδρα της επιχείρησης

Αίτησης Εγγραφής Μητρώo VIES

Η διαδικασία εγγραφής στο μητρώο VIES ξεκινά πριν από την πρώτη συναλλαγή με άλλο κράτος-μέλος της ΕΕ. Κατά την υποβολή της αίτησης, επιπλέον, οι επιχειρήσεις οφείλουν να γνωστοποιήσουν στη φορολογική αρχή την πρόθεσή τους για διενέργεια ενδοκοινοτικών συναλλαγών.

Μετά την έγκριση της αίτησης, η φορολογική αρχή καταχωρεί τον ΑΦΜ ΦΠΑ της επιχείρησης στο VIES. Αυτό επιτρέπει στην επιχείρηση να:

1. Πραγματοποιεί αγορές χωρίς χρέωση ΦΠΑ από άλλες χώρες της Ευρώπης

2. Υποβάλλει μηνιαίες δηλώσεις συναλλαγών ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος TAXIS

3. Έχει πρόσβαση σε ηλεκτρονική πλατφόρμα για την άμεση εξυπηρέτηση των αναγκών της

Σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι η εγκυρότητα του ΑΦΜ/ΦΠΑ μπορεί να ελεγχθεί μέσω της διαδικτυακής υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Υποχρεώσεις Ενδοκοινοτικών Συναλλαγών

Οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε ενδοκοινοτικές συναλλαγές έχουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις για την ορθή λειτουργία του συστήματος VIES και τη διασφάλιση της φορολογικής διαφάνειας.

vies ελεγχος αφμ

Κάθε επιχείρηση οφείλει να επαληθεύει την εγκυρότητα του ΑΦΜ/ΦΠΑ των συνεργατών της πριν από κάθε συναλλαγή. Σε περίπτωση που ο έλεγχος εμφανίσει μη έγκυρη απάντηση, μπορεί να οφείλεται σε:

• Ανύπαρκτο αριθμό ΑΦΜ/ΦΠΑ

• Μη ενεργοποιημένο ΑΦΜ/ΦΠΑ για ενδοκοινοτικές συναλλαγές

• Ημιτελή καταχώρηση στο σύστημα

Μπορείτε να κάνετε έλεγχο ΑΦΜ σε κάθε επιχείρηση που έχει ενεργοποιημένο VAT number στο σύστημα VIES μέσα από εγκυρότητα αριθμού ΦΠΑ-VIES

Μηνιαίες Δηλώσεις VIES

Οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να υποβάλλουν ηλεκτρονικά μηνιαίες δηλώσεις VIES μέσω του συστήματος TAXISnet. Συγκεκριμένα:

• Η προθεσμία υποβολής είναι η 26η ημέρα του επόμενου μήνα

• Σε περίπτωση αργίας, η προθεσμία μεταφέρεται στην επόμενη εργάσιμη

• Δεν απαιτείται υποβολή για μήνες χωρίς ενδοκοινοτικές συναλλαγές

Ενδοκοινοτικές αποκτήσεις και παραδόσεις Αρθρο 28 ΦΠΑ

Αυτές διαβιβάζονται στο mydata με τύπο Παραστατικού 1.2 Χαρακτηρισμός Ε3: 561_005. Άρθρο 28 ΦΠΑ

Οι ενδοκοινοτικές παραδόσεις

Οι ενδοκοινοτικές αποκτήσεις εμπορευματών στο mydata

Ενδοκοινοτικές λήψεις υπηρεσιών άρθρο 14 φπα

Οι ενδοκοινοτικές λήψεις υπηρεσιών το mydata

Τήρηση Αρχείων Συναλλαγών

Για την ορθή τήρηση των αρχείων, οι επιχειρήσεις πρέπει να:

1. Χρησιμοποιούν τον ΑΦΜ με το πρόθεμα "EL" για όλες τις συναλλαγές

2. Αναγράφουν στα παραστατικά τον ΑΦΜ/ΦΠΑ του συναλλασσόμενου με το αντίστοιχο πρόθεμα της χώρας του

3. Διατηρούν αρχείο των συναλλαγών για 10 έτη από την ημερομηνία διάθεσης του προϊόντος

Επιπρόσθετα, οι επιχειρήσεις με υψηλό όγκο συναλλαγών υποχρεούνται να υποβάλλουν δήλωση INTRASTAT (INTRA-Union STATistics) όταν ξεπερνούν τα στατιστικά κατώφλια που ορίζει η ευρωπαϊκή ετατιστική υπηρεσία. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται μηνιαίως και αποσκοπεί στη συλλογή στατιστικών δεδομένων για το ενδοκοινοτικό εμπόριο.

Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής των ανακεφαλαιωτικών πινάκων, επιβάλλεται πρόστιμο 100 ευρώ. Ωστόσο, η μη υποβολή ανακεφαλαιωτικού πίνακα μπορεί να επισύρει ποινές, αλλά όχι την απόρριψη της απαλλαγής ΦΠΑ.

Αντιμετώπιση Κοινών Προβλημάτων

Στην καθημερινή διαχείριση των ενδοκοινοτικών συναλλαγών, οι επιχειρήσεις συχνά αντιμετωπίζουν προκλήσεις που απαιτούν άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση.

Λάθη στην Καταχώρηση Στοιχείων

Σε περίπτωση εσφαλμένης καταχώρησης του αριθμού ΦΠΑ ενός πελάτη, το πρώτο βήμα είναι η επικοινωνία με τον συναλλασσόμενο για επιβεβαίωση των στοιχείων. Εάν το πρόβλημα παραμένει, ο πελάτης οφείλει να επικοινωνήσει με τις φορολογικές αρχές της χώρας του για τις απαραίτητες διορθώσεις.

Για λανθασμένες καταχωρήσεις στον ελληνικό ΑΦΜ/ΦΠΑ, απαιτείται:

• Επαλήθευση των στοιχείων μητρώου

• Έλεγχος κατάστασης ενδοκοινοτικών συναλλαγών

• Επικοινωνία με τη Διεύθυνση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού Ελέγχων στα τηλέφωνα 213-1410739, 213-1410742, 213-1410743

Καθυστερήσεις Υποβολής

Η εκπρόθεσμη υποβολή ανακεφαλαιωτικού πίνακα επισύρει πρόστιμο από 117 έως 1.170 ευρώ για κάθε παράβαση. Επιπλέον, η μη υποβολή ή η μη ορθή απεικόνιση των συναλλαγών υπόκεινται στις ίδιες κυρώσεις.

Διόρθωση Σφαλμάτων

Για τη διόρθωση λανθασμένων καταχωρήσεων στον ανακεφαλαιωτικό πίνακα:

1. Σε περίπτωση λανθασμένου ΑΦΜ/ΦΠΑ:

   • Καταχωρείται ο λανθασμένος ΑΦΜ με μηδενικές αξίες

   • Ακολουθεί νέα γραμμή με τον ορθό ΑΦΜ και τις σωστές αξίες

2. Για λάθη στη φορολογητέα αξία:

   • Αναγράφεται μόνο μία γραμμή με τον ορθό ΑΦΜ

   • Καταχωρούνται τα σωστά ποσά στα πεδία

Επιπρόσθετα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει διαδικτυακή υπηρεσία επαλήθευσης των αριθμών ΦΠΑ, επιτρέποντας στους υποκείμενους στο φόρο να επιβεβαιώνουν την εγκυρότητα των στοιχείων των πελατών τους.