Eιδικό καθεστώς αγροτών Άρθρο 41 ΦΠΑ: Τι Πρέπει να Γνωρίζετε

Στην Ελλάδα σχετικά με την αγροτική παραγωγή υπάρχει ένα προαιρετικό καθεστώς του κώδικα φπα που που ονομάζεται ειδικό καθεστώς αγροτών, αυτό σχετίζεται με όσουν θέλουν να κανουν αγροτική παραγωγή ή παρέχουν αγροτικές υπηρεσίες χωρίς να έχουν τις φορολογικές υποχρεώσεις ενός επαγγελματία αγρότη.

Οπότε για όσους θέλουν να ξεκινήσουν για πρώτη φορά, εργάζονται ως μισθωτοί είναι επιχειρηματίες και παράλληλα θέλουν να έχουν και αγροτικά, θα περιγράψουμε τις διαδικασίες ένταξης, μετάταξης, αλλά και έννοιες για την κατ' αποκοπή επιστροφή ΦΠΑ με τις όποιες απαλλαγές που δικαιούνται.

Όσοι ενταχθούν σε αυτό καθεστώς θα πρέπει να πληρουν ειδικά κριτήρια και απαλλάσονται από την λογιστικών αρχείων, στοιχεων και να κάνουν περιοδική δήλωση ΦΠΑ.

Στη συνέχει θα αναλύσουμε διεξοδικά τις προϋποθέσεις και τα δικαιολογητικά για να γίνει ηλεκτρονικά η έναρξη αγρότη ειδικού καθεστώς, αλλά και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από όσους επιθυμούν να αξιοποιήσουν αυτό το καθεστώς.

Αρχικά θα αναλύσουμε τις διαδικασίες που σχετίζονται με τη ένταξη αγροτών στο ειδικό καθεστώς, καθώς και τη διαδικασία υποβολής των απαραίτητων δικαιολογητικών και τις υποχρεώσεις των αγροτών στην ΑΑΔΕ, αλλά της διαδικασίας διαγραφής από αυτό.

Στη συνέχεια θα αναφερθούμε στις φορολογικές επιπτώσεις, τη διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ, ενιαίας ενίσχυσης αγροτών, δηλώσεις καλλιέργεια στο ΕΛΓΑ και τη εγγραφή στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων και θα γίνει σύγκριση με το κανονικό καθεστώς αγροτών αλλά και τα κριτήρια για τα όρια τζίρου και τις διαδικασίες μέσω myBusinessSupport ώστε να μπορείτε να πάρετε τις σημαντικές αποφάσεις.

Τι είναι το Ειδικό Καθεστώς Αγροτών

Ορισμός και νομοθετικό πλαίσιο

Το ειδικό καθεστώς αγροτών αποτελεί ένα προαιρετικό φορολογικό πλαίσιο που θεσπίστηκε με το άρθρο 41 του Ν.2859/2000 κώδικα ΦΠΑ . Η τελευταία τροποποίηση του καθεστώτος πραγματοποιήθηκε την 1.1.2017 με τις διατάξεις του άρθρου 47 του ν. 4410/2016, εισάγοντας σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία του.

Βασικά χαρακτηριστικά

Το ειδικό καθεστώς χαρακτηρίζεται από τα εξής βασικά στοιχεία:

• Απαλλαγή από την τήρηση λογιστικών αρχείων (βιβλίων)

• Μη υποχρέωση έκδοσης στοιχείων και υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ από λογιστή

• Ειδικός τρόπος επιστροφής ΦΠΑ εισροών

• Μη επιβάρυνση με ΦΠΑ των παραδόσεων αγαθών και παροχών υπηρεσιών

Η επιστροφή του ΦΠΑ πραγματοποιείται με την εφαρμογή κατ' αποκοπή συντελεστή 6% επί της αξίας των παραδιδόμενων αγροτικών προϊόντων και παρεχόμενων αγροτικών υπηρεσιών προς άλλους υποκείμενους στον φόρο.

Ένταξη ειδικό καθεστώς αγροτών

Οι προϋποθέσεις ένταξης στο ειδικό καθεστώς καθορίζονται με βάση δύο βασικά κριτήρια:

Αυτά ισχύουν για δημόσιους υπαλλήλους, μισθωτούς ιδιωτικού τομέα αλλά τα όρια δεν ισχύουν για όσους ασχολούνται με αγροτικά και έχουν παράλληλη δραστηριότητα όπως είναι το επάγγελμα το γιατρού ή του λογιστή που ασκούν παράλληλα αγροτική δραστηριότητα εντάσσονται κατευθείαν στο κανονικό καθεστώς φπά των αγροτών με την προσθήκη ΚΑΔ της αγροτικής του δραστηριότητας, το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση περίπτωση αγροτών που είναι κάτοχοι άδειας άσκησης υπαίθριου εμπορίου παραγωγού λαϊκής αγοράς, με αγροτικό φωτοβολταϊκό μέχρι 100W ή με ενοικιαζόμενα δωμάτια.

Βιβλία και στοιχεία για τον αγρότη ειδικού καθεστώτος

Πωλήσεις προς επαγγελματίες αγρότες τότε οι επαγγελματίες
που αγοράζουν τα προϊόντα οφείλουν να εκδώσουν τιμολόγιο αγοράς.

Λιανικές πωλήσεις προς ιδιώτες χρειάζεται η έκδοση ειδικού στοιχείου πώλησης αγροτικών προϊόντων και όχι απόδειξη λιανικής πώλησης  ΑΠΛ, το περιεχόμενο του ειδικού στοιχείου ορίζεται στο παρ. 3 του άρθρου 41 (Π.Ο.Λ. 1191/2016)

Διαδικασία ένταξης και υποχρεώσεις

Η διαδικασία ένταξης έχει πλέον ψηφιοποιηθεί και μπορεί να γίνει έναρξη αγρότη ειδικού καθεστώτος ηλεκτρονικά, προσφέροντας μια απλουστευμένη εμπειρία για τους αγρότες. Η ΑΑΔΕ έχει εκσυγχρονίσει το σύστημα υποβολής αιτήσεων και διαχείρισης υποχρεώσεων μέσω των ψηφιακών πλατφορμών.

Οι αγρότες που εντάσσονται σε αυτό το καθεστώς δεν κάνουν έναρξη, όπως οι υπόλοιποι υποκείμενοι του κανονικού καθεστώτος Φ.Π.Α, απλά πρέπει να γίνει η εγγραφή του αγρότη στο μητρώο TAXIS αγροτών στο GOV.

Η διαδικασία ένταξης σε αυτό το καθεστώς είναι καθαρά φορολογική και οι αγρότες δεν έχουν ασφαλιστικές εισφορές ΕΦΚΑ εκτός και αν είναι επαγγελματίες αγρότες, αν χρειάζεστε για την αγροτικής σας δραστηριότητα στο λογιστής επικοινωνήστε.

Απαραίτητα δικαιολογητικά

Για την ένταξη στο ειδικό καθεστώς αγροτών, απαιτούνται τα εξής δικαιολογητικά:

• Τίτλοι κτήσης (τιμολόγια αγοράς)

• εκκαθαρίσεις για πωλήσεις αγροτικών προϊόντων

• τιμολόγια ή αποδείξεις παροχής υπηρεσιών

• εντάλματα πληρωμής ή άλλα νόμιμα στοιχεία για αποζημιώσεις

• παραστατικά που έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα myDATA

Προθεσμίες και διαδικασία υποβολής

Η διαδικασία υποβολής πραγματοποιείται μέσω της πλατφόρμας myBusinessSupport στη διαδρομή myAADE > Εφαρμογές > Επιχειρήσεις. Οι βασικές προθεσμίες έχουν ως εξής:

Κατά τη συμπλήρωση της αίτησης, το σύστημα ανακτά αυτόματα τα παραστατικά που έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα myDATA από τους αντισυμβαλλόμενους του δικαιούχου.

Υποχρεώσεις αγροτών ειδικού καθεστώτος

Οι αγρότες που εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς έχουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις:

Φορολογικές Υποχρεώσεις:

• Υποβολή ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα

• Συμπλήρωση εντύπου Ε3 για απεικόνιση εσόδων-εξόδων

• Υποβολή ετήσιας συγκεντρωτικής κατάστασης προμηθευτών

Απαλλαγές:

• Δεν απαιτείται τήρηση λογιστικών βιβλίων

• Δεν υποχρεούνται στην έκδοση τιμολογίων

• Απαλλάσσονται από την έκδοση παραστατικών διακίνησης

Σε περίπτωση απένταξης από το ειδικό καθεστώς, η δήλωση μπορεί να υποβληθεί οποτεδήποτε χωρίς την επιβολή προστίμου. Ωστόσο, πρέπει να πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως η μη λήψη επιδοτήσεων και η μη έκδοση παραστατικών μετά την ημερομηνία απένταξης.

Για τις περιπτώσεις κληρονόμων θανόντος αγρότη ή τροποποίησης αρχικής αίτησης, η διαδικασία πραγματοποιείται στη ΔΟΥ μέσω της εφαρμογής "Τα αιτήματά μου" στην πύλη myAADE, χρησιμοποιώντας το έντυπο ΦΠΑ 304.

Το 2023, πρώτο έτος εφαρμογής της ψηφιακής διαδικασίας, υποβλήθηκαν 132.500 αιτήσεις, σημειώνοντας σημαντική αύξηση σε σύγκριση με τις 97.000 χειρόγραφες αιτήσεις του 2022. Οι επιστροφές ΦΠΑ πραγματοποιούνται τακτικά είτε μέσω κατάθεσης στον δηλωμένο λογαριασμό ΙΒΑΝ είτε μέσω συμψηφισμού με τυχόν οφειλές.

Φορολογικές επιπτώσεις και οφέλη

Οι φορολογικές επιπτώσεις και τα οφέλη του ειδικού καθεστώτος αγροτών διαμορφώνουν ένα πλαίσιο που στοχεύει στην απλοποίηση των διαδικασιών και την ελάφρυνση των διοικητικών υποχρεώσεων για τους αγρότες.

Τρόπος φορολόγησης

Οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος απολαμβάνουν σημαντικές φορολογικές ελαφρύνσεις. Βασικό χαρακτηριστικό είναι η απαλλαγή υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ σε σχέση με του επαγγελματίες αγρότες, καθώς οι πωλήσεις των προϊόντων και των υπηρεσιών τους δεν επιβαρύνονται με φόρο προστιθέμενης αξίας.

Νομοθετικό πλαίσιο ορίζει ότι :

• δεν επιβάλλεται τέλος επιτηδεύματος

• δεν απαιτείται η τήρηση λογιστικών βιβλίων

• δεν υπάρχει υποχρέωση έκδοσης τιμολογίων

Για τον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ από επιδοτήσεις, λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό που καταβλήθηκε στον αγρότη εντός του προηγούμενου φορολογικού έτους. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται:

• πράσινη ενίσχυση

• ενίσχυση

• ενίσχυση για γεωργούς νεαρής ηλικίας

• συνδεδεμένες ενισχύσεις

• εξισωτική αποζημίωση

• ειδική ενίσχυση βάμβακος

Επιστροφή ΦΠΑ

Η διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ πραγματοποιείται μέσω της πλατφόρμας myBusinessSupport της ΑΑΔΕ. Ο κατ' αποκοπή συντελεστής επιστροφής ανέρχεται στο 6% επί της αξίας των παραδιδόμενων αγροτικών προϊόντων και παρεχόμενων υπηρεσιών.

Προϋποθέσεις για την επιστροφή ΦΠΑ:

1. Ένταξη στο ειδικό καθεστώς κατά το φορολογικό έτος αναφοράς

2. Τα προϊόντα πρέπει να είναι παραγωγής του αγρότη

3. Οι πωλήσεις να έχουν πραγματοποιηθεί προς υποκείμενα στο ΦΠΑ πρόσωπα

4. Ελάχιστο ποσό επιστροφής 5 ευρώ

Η αίτηση επιστροφής υποβάλλεται από την 1η Απριλίου έως την 15η Δεκεμβρίου κάθε έτους. Οι πληρωμές πραγματοποιούνται ανά 15 ημέρες και περιλαμβάνουν τις αιτήσεις που υποβλήθηκαν μέχρι την προηγούμενη ημέρα.

Σύγκριση με κανονικό καθεστώς

*Εξαιρούνται αγρότες άνω των 62 ετών

Σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των δύο καθεστώτων:

Στο ειδικό καθεστώς:

• Απλοποιημένες διαδικασίες

• Μειωμένες διοικητικές υποχρεώσεις

• Κατ' αποκοπή επιστροφή ΦΠΑ

• Δεν απαιτείται παρακολούθηση αποθεμάτων

Στο κανονικό καθεστώς:

• Πλήρης λογιστική παρακολούθηση

• Υποχρέωση έκδοσης παραστατικών

• Τακτική υποβολή δηλώσεων

• Δυνατότητα άμεσου συμψηφισμού ΦΠΑ

Ειδικές περιπτώσεις που δεν επηρεάζουν το όριο των 5.000 ευρώ:

• Ενισχύσεις για επενδύσεις

• Αποζημιώσεις ΕΛΓΑ

• Ενισχύσεις de minimis

• Αποζημιώσεις λόγω ειδικών δυσχερειών

Για τον υπολογισμό του ποσού επιστροφής λαμβάνονται υπόψη τα παραστατικά που έχουν διαβιβαστεί στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA της ΑΑΔΕ από τους αντισυμβαλλόμενους του δικαιούχου αγρότη. Η διαδικασία επιστροφής έχει απλοποιηθεί σημαντικά μέσω της ψηφιοποίησης, με τις πληρωμές να πραγματοποιούνται εντός 15 ημερών από την υποβολή της αίτησης.

η μεταταξη απο ειδικο σε κανονικο καθεστως είναι προαιρετική τι πρέπει να ισχύει, δήλωση αποθεμάτων μετάταξης όπως ορίζεται στον αριθ. ΠΟΛ.1199/2016

Συμπέρασμα

Το Ειδικό Καθεστώς Αγροτών προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα στους αγρότες απλοποιώντας  τις φορολογικές διαδικασίες και τις γραφειοκρατικές τους υποχρεώσεις.

Η κατ' αποκοπή επιστροφή ΦΠΑ 6%, η απαλλαγή από την τήρηση βιβλίων και η μη υποχρέωση έκδοσης τιμολογίων δημιουργούν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για τους δικαιούχους. Η ψηφιοποίηση των διαδικασιών μέσω των πλατφορμών myBusinessSupport και myDATA έχει απλοποιήσει σημαντικά τη διαχείριση των υποχρεώσεων.

Η επιλογή ένταξης στο ειδικό καθεστώς απαιτεί προσεκτική αξιολόγηση των προϋποθέσεων και των ορίων που θέτει ο νόμος. Οι αγρότες χρειάζεται να εξετάσουν το ύψος των επιδοτήσεων, τον ετήσιο τζίρο και τις ειδικές περιπτώσεις που επηρεάζουν την επιλεξιμότητά τους. Η έγκαιρη και σωστή υποβολή των απαραίτητων δικαιολογητικών διασφαλίζει την ομαλή λειτουργία της αγροτικής επιχείρησης και τη μέγιστη αξιοποίηση των παρεχόμενων φορολογικών ελαφρύνσεων.