Διανομή μερίσματος ΑΕ: Τι Πρέπει να Γνωρίζετε

Γνωρίζατε ότι το 40% των ελληνικών ΑΕ αντιμετωπίζει δυσκολίες στη σωστή διανομή μερισμάτων λόγω ελλιπούς κατανόησης των νομικών απαιτήσεων;

Η διανομή μερίσματος σε μια ΑΕ δεν είναι απλά μια διαδικασία μεταφοράς χρημάτων στους μετόχους, αλλά αποτελεί μια πολύπλοκη διαδικασία που απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό, συμμόρφωση με νομικές απαιτήσεις και τη σωστή τήρηση προθεσμιών.

Είτε είστε μέτοχος είτε διοικητικό στέλεχος μιας ΑΕ, η κατανόηση της διαδικασίας διανομής μερίσματος είναι κρίσιμη για την αποφυγή νομικών και φορολογικών προβλημάτων.

Σε αυτόν τον κείμενο, θα αναλύσουμε βήμα προς βήμα όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τη διανομή μερίσματος σε μια ΑΕ, από τις βασικές έννοιες μέχρι τις ειδικές περιπτώσεις και τα συχνά λάθη που πρέπει να αποφύγετε.

Βασικές Έννοιες Διανομής Μερίσματος

Στο πλαίσιο της λειτουργίας μιας ΑΕ, το μέρισμα αποτελεί μια από τις σημαντικότερες μορφές απόδοσης στους μετόχους. Ας δούμε αναλυτικά τις βασικές έννοιες.

Τι είναι το μέρισμα και ποιοι το δικαιούνται

Το μέρισμα αποτελεί την πληρωμή προς τους μετόχους από τα καθαρά κέρδη μίας εταιρείας. Δικαιούχος του μερίσματος είναι όποιος είναι κύριος της μετοχής κατά τη χρονική στιγμή γέννησης της αξίωσης για λήψη μερίσματος.

Τα βασικά κριτήρια για τη διανομή μερίσματος περιλαμβάνουν:

• Επαρκή κέρδη μετά την αφαίρεση του τακτικού αποθεματικού

• Θετική καθαρή θέση της εταιρείας

• Έγκριση από τη Γενική Συνέλευση

Είδη μερισμάτων (τακτικό, προσωρινό, έκτακτο)

Διακρίνουμε τα εξής είδη μερισμάτων:

Νομικό πλαίσιο διανομής μερίσματος

Από την 1.1.2019 ισχύει ο νέος νόμος 4548/2018 που ρυθμίζει τη διανομή κερδών των ΑΕ. Το ελάχιστο μέρισμα ορίζεται σε 35% των καθαρών κερδών μετά την αφαίρεση του τακτικού αποθεματικού. Η μη διανομή του ελάχιστου μερίσματος επιτρέπεται μόνο με απόφαση της γενικής συνέλευσης που λαμβάνεται με πλειοψηφία 80% του εκπροσωπούμενου κεφαλαίου.

Διαδικασία Διανομής Μερίσματος

Ως λογιστές με πολυετή εμπειρία, γνωρίζουμε ότι η σωστή διαδικασία διανομής μερίσματος απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και ακριβή εκτέλεση.

Απαραίτητα βήματα και προϋποθέσεις

Για τη νόμιμη διανομή μερίσματος, πρέπει πρώτα να συνταχθούν και να δημοσιευθούν οι οικονομικές καταστάσεις οποιαδήποτε χρονική στιγμή εντός της χρήσης. Οι καταστάσεις αυτές καταχωρούνται υποχρεωτικά στο βιβλίο πρακτικών του διοικητικού συμβουλίου.

Χρονοδιάγραμμα ενεργειών

Το χρονοδιάγραμμα για τη διανομή μερίσματος περιλαμβάνει τα εξής στάδια:

Απαιτούμενα έγγραφα και αποφάσεις

Τα βασικά έγγραφα που απαιτούνται είναι:

• Οικονομικές καταστάσεις (ισολογισμός και αποτελέσματα χρήσης)

• Πρακτικό απόφασης διοικητικού συμβουλίου

• Απόφαση της γενικής συνέλευσης για έγκριση των οικονομικών καταστάσεων

Σημαντική επισήμανση: Η αξίωση του μετόχου για καταβολή του μερίσματος δεν θίγεται χωρίς τη συναίνεσή του, ακόμη και αν η Γενική Συνέλευση με μεταγενέστερη απόφασή της ανακαλέσει την απόφαση διανομής. Σε περίπτωση μη άσκησης του δικαιώματος εντός της πενταετίας, το ποσό του μερίσματος περιέρχεται στο Ελληνικό Δημόσιο.

Δικαιώματα και Υποχρεώσεις Μετόχων

Στην καθημερινή μας επαφή με μετόχους ΑΕ, διαπιστώνουμε συχνά την ανάγκη για ξεκάθαρη κατανόηση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεών τους. Ας δούμε αναλυτικά τι πρέπει να γνωρίζετε.

Θεμελιώδη δικαιώματα μετόχων

Κάθε μέτοχος απολαμβάνει συγκεκριμένα δικαιώματα που προστατεύονται από το νόμο. Τα βασικότερα περιλαμβάνουν:

• Δικαίωμα συμμετοχής στη Γενική Συνέλευση αυτοπροσώπως ή μέσω πληρεξουσίου

• Δικαίωμα ψήφου ανάλογα με τον αριθμό των μετοχών

• Δικαίωμα στη διανομή των κερδών όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις

• Δικαίωμα προτίμησης σε κάθε μελλοντική αύξηση κεφαλαίου

Προθεσμίες και παραγραφή

Η αξίωση για καταβολή μερίσματος παραγράφεται μετά από πέντε έτη από το τέλος του έτους στο οποίο γεννήθηκε η απαίτηση. Σημαντική επισήμανση: Μετά την παρέλευση της πενταετίας, τα μη εισπραχθέντα μερίσματα περιέρχονται οριστικά στο Ελληνικό Δημόσιο.

Τρόποι είσπραξης μερίσματος

Προσφέρουμε στους μετόχους τρεις βασικούς τρόπους είσπραξης:

Σε περίπτωση είσπραξης από τρίτο πρόσωπο, απαιτείται εξουσιοδότηση με πλήρη στοιχεία και θεωρημένη υπογραφή του δικαιούχου. Η διαδικασία πληρωμής ολοκληρώνεται εντός επτά εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία προσδιορισμού των δικαιούχων.

Ειδικές Περιπτώσεις Διανομής

Στην πρακτική μας εμπειρία με τη διανομή μερισμάτων σε ΑΕ, συχνά συναντάμε ειδικές περιπτώσεις που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή. Ας εξετάσουμε τις πιο σημαντικές.

Διανομή προσωρινού μερίσματος

Με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου εντός της χρήσης, μπορούμε να προχωρήσουμε σε διανομή προσωρινών μερισμάτων υπό δύο βασικές προϋποθέσεις:

• Κατάρτιση οικονομικών καταστάσεων που αποδεικνύουν επάρκεια κεφαλαίων

• Δημοσίευση των καταστάσεων στο ΓΕΜΗ δύο μήνες πριν τη διανομή

Διανομή σε είδος

Η καταβολή μερίσματος σε είδος αντί μετρητών είναι εφικτή με τις εξής προϋποθέσεις:

Περιορισμοί στη διανομή

Οι βασικοί περιορισμοί που πρέπει να λάβουμε υπόψη περιλαμβάνουν:

1. Η καθαρή θέση μετά τη διανομή δεν πρέπει να είναι κατώτερη από:

   • Το καταβεβλημένο κεφάλαιο

   • Τα υποχρεωτικά αποθεματικά

   • Τα μη διανεμητέα κονδύλια

   • Τα μη πραγματοποιημένα κέρδη

2. Το διανεμόμενο ποσό δεν μπορεί να υπερβαίνει:

   • Τα αποτελέσματα τελευταίας χρήσης

   • Τα αδιάθετα κέρδη προηγούμενων χρήσεων

   • Τα διανεμητέα αποθεματικά

Σημαντική επισήμανση: Σε περίπτωση διανομής προσωρινού μερίσματος, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή καθώς τυχόν υπέρβαση των επιτρεπόμενων ορίων μπορεί να οδηγήσει σε ποινικές κυρώσεις για τα μέλη του ΔΣ.

Συμπέρασμα

Η σωστή διανομή μερίσματος αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο για τη νόμιμη λειτουργία κάθε ΑΕ. Μέσα από την ανάλυσή μας, καλύψαμε όλες τις κρίσιμες πτυχές της διαδικασίας, από τις βασικές έννοιες μέχρι τις ειδικές περιπτώσεις.

Η τήρηση των νομικών προθεσμιών και η σωστή προετοιμασία των απαραίτητων εγγράφων αποτελούν τη βάση για μια επιτυχημένη διανομή μερίσματος. Παράλληλα, η κατανόηση των δικαιωμάτων των μετόχων και των περιορισμών στη διανομή προστατεύει την εταιρεία από πιθανές νομικές επιπλοκές.

Συνιστούμε σε όλα τα διοικητικά στελέχη και μετόχους να διατηρούν ένα λεπτομερές αρχείο όλων των σχετικών εγγράφων και αποφάσεων. Η προσεκτική εφαρμογή των οδηγιών που παραθέσαμε θα εξασφαλίσει μια ομαλή και νόμιμη διαδικασία διανομής μερίσματος για την εταιρεία σας.